Doğum kontrol hapları kullanımı

Doğum kontrol hapları, içerdikleri hormonlar sayesinde ovulasyon (yumurtlama) sürecinin geçici olarak durdurulmasını sağlayarak etki göstermektedir. Günümüzde aile planlamasında ilk olarak düşülen yöntemdir. Doğum kontrol haplarının tıbbi ismi “Oral kontraseptif (OKS)” olarak adlandırılmıştır. Ağızdan alınan gebelik önleyici anlamına gelir.

Doğum kontrol hapları gebeliği nasıl önler?

Doğum kontrol hapları hem yumurtlamayı önlemektedir hem de rahim içerisindeki sıvının kıvamını artırarak spermlerin içeri geçişini engeller. Aynı zamanda rahim içi dokusunu incelterek yuvalanma olayının önüne geçer. Tüm bu etkenlerin bir araya gelmesiyle gebelik önlenmiş olur.

Doğum Kontrol Haplarının İçeriği

Doğum kontrol haplarından en yaygınları östrojen ve progesteron hormonunun ikisini birden içeren kombine haplardır. Sadece progesteron içeren türleri de vardır. Bu tek hormonlu OKS haplar doğum sonrası emzirme dönemleri için uygundur.

Eski zamanlarda 50 mikrogram estrogen içeren haplar kullanılırdı. Günümüzde 30 mikrogram içeren düşük dozlu doğum kontrol hapları tercih edilmektedir. Yeni ilaçlarda eskiye göre damar içi pıhtılaşma ve diğer yan etkiler açısından daha avantajlıdır.
Doğum kontrol hapları düzenli kullanıldıkları sürece koruyuculuk özellikleri oldukça yüksektir.
Doğum Kontrol Haplarının Kullanım Şekli
Bu hapların kullanılırken üç hafta kullanılır ve bir hafta ara verilir. Ardından tekrar üç hafta kullanılarak devam edilir. İlaçlarda günlerin şaşırılmaması için kullanılacağı günler belirtilmiştir. Bu hapa ilk defa başlayacak kişi adet başlangıcının ilk veya ikinci günü kullanmaya başlamalıdır. 5. Günden sonra alınmaya başlandığında önleyiciliği olmayabilir ve gebelik oluşabilir.
Gebelikten korunma ne zaman başlar? Gebelikten korunma, şayet âdetin ilk iki gününde hapların kullanımı başlandıysa ilk kutunun kullanımına başlanmasıyla korunma gerçekleşir.
Doğum Kontrol Hapı Kullanılırken Bilinmesi Gerekenler

Doğum kontrol hapı kullanacak kişi öncelikle bir Jinekoloğa muayene olmalıdır. Çünkü pek çok çeşidi olduğu için doktor en uygununu tavsiye edecektir.Haplardan bir tablet her gün aynı saatte alınmalıdır. Çok ufak sapmalar olabilse de saat düzensizliği olmamalıdır.Çoğu türünde 21 ve bazı türlerinde 28 hap vardır. Bunlara hiç ara vermeden devam edilmeli ve kutu bitirilmelidir. Kutu bittikten sonra bir hafta kullanılmaz.

Zaten kutu bitince 3-4 gün sonra normal adet görülmeye başlanır.İkinci kutuya başlanacağı zaman âdetin kaçıncı günü olduğu önemli değildir. Çünkü ilk kutu bitiminden 7 gün sonra ikinci kutuya başlanmalıdır.İki kutu arasında mutlaka adet görülmelidir. Şayet adet görülmediyse doktora başvurulmalıdır.Özellikle penisilin grubu antibiyotikler doğum kontrol haplarının etkisini azaltabilir. Bu nedenle zorunlu olarak antibiyotik kullanılacaksa bu dönemde gebelik önleyici diğer yöntemler kullanılmalıdır.
Doğum kontrol haplarından biri unutulursa ve ertesi gün hatırlanırsa hemen bir tablet alınıp gün içerisinde diğeri de alınmalıdır. Bir ay içerisinde üç defa unutulursa gebelik önleyici etkisi boşa çıkabilir. Bu nedenle hamilelikten korunma yöntemi olarak başka yöntemler kullanılmalıdır.Bu haplara kürtaj ve düşükten hemen sonra başlanabilir. Anne sütünü azaltacağı için doğumdan hemen sonra başlanması tavsiye edilmez.
Emzirme döneminde sadece progesteron içeren doğum kontrol hapı kullanılabilir. Bu hap kullanılırken 3 saatten daha fazla geciktirilmesinde sonraki 48 saat için önleyici etkisi olmayacaktır. Bu nedenle saati saatine alınması gerekir.Emzirmeyi düşünmeyenler doğumdan 6 hafta sonra kombine doğum kontrol haplarına başlayabilirler.
Kimler İçin Doğum Kontrol Hapları sakıncalıdır?
Damar içi iltihabı öyküsü olanlarMeme kanseri şüphesi olanlar35 yaş üzerinde ve sigara içer kadınlarKaraciğer hastalığı olanlarGebelik şüphesi olanlarSebebi bilinmeyen adet düzensizliği olanlar (Kesinlikle!)Migren, diyabet, hipertansiyon, epilepsi, safra kesesi hastalığı, anemi ve kanda trigliserid yüksekliği olan hastalara bu haplar tavsiye edilmez.
Doğum kontrol hapları kısırlık yapar mı?
Bu hapların kısırlık yapma özelliği kesinlikle yoktur. Halk arasında bu yanlış bilgi yayılmış olmasına rağmen uzman doktorlar kesinlikle kısırlığa neden olmadığını bildirmişlerdir. Uzun yıllar kullanılmasına rağmen kısırlığa neden olmaz. Hatta tüp bebek ve aşılama tedavilerinden önce bir süre bu haplar kullanıldığında tedavinin başarılı olma ihtimalini artırır.
OKS hapları bırakıldıktan ne kadar zaman sonra gebe kalınabilir?
Doğum kontrol haplarının bırakılmasıyla hemen gebe kalınabilir. Hatta bu hapları kullandıktan sonra bırakılmasıyla gebe kalma ihtimali daha yüksek olur. Bu özelliği ile kısırlık tedavisinde de kullanılır.
Doğum kontrol hapları kilo yapar mı?
Bu hapların içeriğinde estrojen ve progesteron hormonları bulunur. Estrojenin su tutucu özelliği vardır. Progesteron hormonunun ise iştah açıcı özelliği vardır. Bu özelliği ile yemesine dikkat etmeyenlerde kilo sorunu olacaktır. Ama iştahınız bastıran kişilerde ekstradan kilo aldırma özelliği yoktur. Hatta son jenerasyon doğum kontrol haplarının su tutucu özelliği azaltılmış ve bu konuda daha güvenli hale getirilmiştir.
Doğum kontrol hapları hormon bozukluğu ve tüylenme yapar mı?
Bu hapların tüylenme yaptığına dair halk arasında yanlış bilgilenme vardır. Hatta şu nettir ki doğum kontrol hapları tüylenmelere karşı tedavi edici olarak da kullanılabilmektedir. Aynı şekilde hormon bozukluğu da yapmaz ve tam tersi etki yaparak hormon bozukluğunu tedavi eder.

Yazar hakkında: Aysel DORUK

Hamile bir anne olarak siteye katıldım burada da paylaşımlarıma devam ediyorum. Daha önce bir çok site de editör ve moderatör olarak çalıştım. Bu sitelerden en önde geleni kizlarsoruyor.com sitesidir. Orada amele gibi çalışıp guru oldum ama kıymetimi bilmediler burada bilirler inşallah. Yaklaşık 5 sene mi kızlar soruyorda geçirdim ve müthiş bir çaba harcadım.

Burada ki amacım, hamileliğim boyunca kendi yaşamış olduğum tecrübelerimi site ziyaretçileri ile paylaşmak.